Wentylacja w domu – jak działa i jaką wybrać?

Ostatnio aktualizowane: 16.02.25

 

Dbanie o dobrą jakość powietrza w domu ma ogromne znaczenie szczególnie dla zdrowia jego mieszkańców. Nie pozostaje to też bez wpływu na kondycję budynku. Zapewnienie stałej wymiany powietrza jest więc niezbędne. Prawidłowa wentylacja w domu to kluczowa kwestia, nad którą warto się pochylić już na etapie budowy. Niżej znajdziesz cenne informacje i wskazówki dotyczące tego tematu.

Świeże powietrze w domu – dlaczego jest tak istotne?

Nie ma żadnych wątpliwości, co do tego, że trzeba dbać o swobodny przepływ powietrza. Pojawia się jednak pytanie, dlaczego jest to tak ważne. Warto zacząć od wyjaśnienia, czym ogólnie jest wentylacja. To nic innego, jak cyrkulacja powietrza, która zachodzi między wnętrzem jakiegoś pomieszczenia, budynku, a środowiskiem zewnętrznym. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że po czasie jakość powietrza w pokoju słabnie. Zmniejsza się ilość tlenu, natomiast pojawia się więcej dwutlenku węgla i innych gazów. Jak wiadomo, tlen jest człowiekowi niezbędny, dlatego też stała wymiana powietrza ma tak istotne znaczenie. Dopływ świeżego powietrza jest niezbędny do dobrego samopoczucia. Gwarantuje on odpowiedni mikroklimat, a ponadto wpływa na stan budynku. Jeśli dom nie jest dobrze wentylowany, powoli może dochodzić do uszkadzania jego konstrukcji. Pierwsze znaki sugerujące, że wymiana powietrza w domu nie następuje swobodnie, to czarny nalot na oknach. Ponadto na ścianach może pojawiać się pleśń. Zapach w domu również nie będzie przyjemny. O dobrą wentylację trzeba dbać zawsze, a szczególną uwagę powinny zwrócić na nią osoby, które wybierają szczelną stolarkę drzwiową i okienną. Brak wentylacji w mieszkaniu czy w domu lub jej niesprawne działanie może skutkować następującymi symptomami: Bólami głowy, trudnościami w koncentracji, pieczeniem oczu i ogólnym zmęczeniem. Powodem tego jest zła jakość powietrza w pomieszczeniu. 

 

Jaka wentylacja w domu sprawdza się najlepiej? 

Wyróżnić można trzy rodzaje wentylacji, z jakich korzysta się w domu. W tej części artykułu omówimy ich działanie, a także przyjrzymy się wadom i zaletom wynikającym z ich zastosowania. Pierwszym systemem jest wentylacja grawitacyjna. Działa ona w ten sposób, że wypiera ciepłe powietrze znajdujące się wewnątrz. Jest ono lżejsze i ma mniejszą gęstość od zimnego, dlatego jest to możliwe. Aby wentylacja grawitacyjna w domu dobrze działała, musi stale dochodzić do napływu zimniejszego powietrza z zewnątrz. Najważniejszym elementem tego systemu są kominy, przez które wypływa ciepłe powietrze. Zimne powietrze trafia do pomieszczenia przez otwory wentylacyjne i szczeliny. Grawitacyjna wentylacja w domu parterowym czy innym ma kilka zalet. Jedną z najważniejszych jest to, że nie wymaga zasilania energią, tym samym korzystanie z niej nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ponadto ten system odznacza się prostotą, jest też tani w instalacji. Trzeba być jednak równocześnie świadomym tego, że wentylacja grawitacyjna, zwana też naturalną, działa zdecydowanie gorzej, kiedy różnice temperatur na zewnątrz i wewnątrz prawie nie występują. W okresie zimowym ten system również nie jest do końca wydajny, ponieważ ten rodzaj wentylacji często wymusza intensywniejsze ogrzewanie domu. Jego kolejną wadą jest to, że nie gwarantuje odpowiedniej kontroli nad wymianą powietrza. Warto jeszcze zwrócić uwagę na przepisy. Wentylacja w domu jednorodzinnym w systemie grawitacyjnym jest wymagana w kotłowniach, w których znajdują się kotły na paliwo stałe, w pomieszczeniach z kotłami gazowymi mającymi otwartą komorę spalania i z kotłami tego typu z zamkniętą komorą, jeśli nie mają podłączenia do koncentrycznych systemów powietrzno-spalinowych. 

Jak z kolei działa wentylacja mechaniczna w domu? W tym systemie przepływ powietrza jest wymuszany przez wentylatory. Dopasowuje się je m.in. na podstawie wielkości pomieszczenia. Mogą to być modele o stałej lub zmiennej wydajności. Najprostszym przykładem jest system wyciągowy. Na niego składają się wentylatory montowane na wlotach do przewodów grawitacyjnych. Wentylacja mechaniczna w domu jednorodzinnym jest najłatwiejsza do wykonania, jeśli robi się ją na etapie budowy. Wtedy też można wszystko dobrze zaplanować. Na tym etapie istnieje też możliwość wybrania wentylacji centralnej, która przewiduje użycie jednego wentylatora do wszystkich pomieszczeń. Taki sprzęt znajduje się poza pomieszczeniem. Jest montowany w takim miejscu, aby pochodzący od niego hałas nie przeszkadzał domownikom w codziennych czynnościach. Mechaniczna wentylacja sprawdza się w domu bez komina. Jakie są jej zalety, a jakie ma ona wady? Do atutów zaliczyć można to, że nawiewane powietrze jest filtrowane. Ma lepszą jakość, co nie pozostaje bez znaczenia dla osób borykających się z alergią. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacja pozwala na ogrzewanie zasysanego z zewnątrz powietrza z wykorzystaniem energii z powietrza wywiewanego. Co więcej, system ten sprawdza się też wtedy, gdy wewnątrz pomieszczeń powietrze jest chłodniejsze. Wtedy też rekuperator odzyskuje chłód z powietrza usuwanego i przekazuje do nawiewanego. Co można zaliczyć do wad takiego rozwiązania? Jedną z nich jest to, że sieć powiązanych ze sobą kanałów jest spora, a tym samym nierzadko pozostaje widoczna. Jeśli zdecydujesz się na rekuperację na etapie budowy domu, istnieje duża szansa, że ukrycie instalacji się powiedzie. Ten typ wentylacji pracuje też tylko wtedy, kiedy ma dostęp do prądu, a tym samym korzystanie z niego wiąże się z większymi opłatami za energię. Specjaliści wskazują jednak, że zużycie prądu przez wentylację można ograniczyć, jeśli skorzysta się z odpowiedniego układu sterowania. Takiego, który pozwoli łatwo dostosowywać ustawienia w zależności od jakości powietrza. Omawiany układ sterowania musi być wyposażony w dobrej jakości czujniki m.in. do określania poziomu wilgotności powietrza. W innym wypadku nie będzie działał wydajnie.

Na uwagę zasługuje też hybrydowa wentylacja domowa, która stanowi jedno z nowszych rozwiązań wykorzystywanych w budownictwie. Wykorzystuje ona zalety dwóch wspomnianych wyżej systemów. Takie połączenie daje gwarancję efektywnej pracy bez względu na warunki panujące na zewnątrz. Hybrydowe rozwiązanie oznacza, że naprzemiennie działa wentylacja naturalna i mechaniczna. Specjalne czujniki stanowiące jeden z elementów systemu sterowania pozwalają na sprawne przełączanie między dwoma trybami. Wentylacja hybrydowa działa w sposób naturalny, kiedy warunki na zewnątrz temu sprzyjają, a w sposób mechaniczny, kiedy cyrkulacja powietrza jest słaba i system wymaga wsparcia.

 

Wentylacja w starym domu

Przeglądając różnego rodzaju fora i grupy można zauważyć, że pytanie o to, jak zrobić wentylację w domu, który ma sporo lat, pojawia się stosunkowo często. W starszym budownictwie nie ma nowoczesnych rozwiązań, więc może się okazać, że np. cyrkulacja powietrza w pokoju jest słaba i w związku z tym na ścianach pojawia się grzyb. Warto przede wszystkim usprawnić działanie wentylacji naturalnej. Jednym z prostszych sposobów jest zainstalowanie nawiewników. Nazywa się je też nawietrznikami, a ich praca wspomaga działanie wentylacji i chroni przed kondensacją pary wodnej. Przez okno, na którym zamontowany jest nawiewnik, wpada świeże powietrze (nawiew miejscowy), co wymusza ruch cyrkulacyjny. Nawiewniki stanowią również odpowiedzieć na pytanie, jak zrobić wentylację w ścianie, ponieważ i tam można je zamontować. Wyróżnia się dwa rodzaje nawietrzników. Pierwszy z nich to ciśnieniowy. Występuje on w wersji manualnej i automatycznej. Nawietrznik manualny działa w ten sposób, że ilość dostarczanego powietrza jest regulowana ręcznie. Automatyczny ma z kolei dławiki, które zatrzymują napływ powietrza, jeśli istnieje duża różnica ciśnienia. Są też nawiewniki higrosterowane mające czujnik wilgoci. To na jego podstawie określane jest, ile powietrza trafi do pomieszczenia. Nawietrznik otwiera się lub zamyka, w zależności od panujących warunków. W starym domu można też zdecydować się na instalację wentylacji mechanicznej, ale będzie się to wiązało ze sporymi kosztami i zmianami, ponieważ wymaga ona zainstalowania centrali. 

Wentylacja w mieszkaniu

Aby wentylacja w pokoju działała prawidłowo, nie ma konieczności stosowania oddzielnego kanału wywiewnego. Wystarczą nawiewniki, a także dbanie o regularne wietrzenie pomieszczenia. Jak z kolei wygląda ta kwestia w przypadku mieszkań? Nie zawsze możliwa jest zmiana systemu wentylacyjnego i wprowadzenie poprawek, tym bardziej, jeśli dane miejsce jest wynajmowane. Przede wszystkim warto zacząć od tego, co może sugerować, że wymiana powietrza nie następuje tak sprawnie, jak powinna. Pierwszym problemem jest nieprzyjemny zapach, który rozchodzi się po całym mieszkaniu. To zapach stęchlizny, który czuć przede wszystkim po wejściu do mieszkania. O słabej wentylacji świadczą też parujące okna i to, że krople wody na kafelkach po gotowaniu czy kąpieli długo utrzymują się na powierzchni. W źle wentylowanych mieszkaniach, a także domach, na ścianach i na oknach często pojawia się pleśń i grzyb. Nierzadko też domownicy miewają uciążliwe bóle głowy, czują się bez energii i ogólnie mają złe samopoczucie. Jeśli jakieś w wymienionych tu problemów występują, warto zweryfikować, co rzeczywiście jest ich powodem. Jeśli masz wrażenie, że wentylacja w Twoim mieszkaniu nie działa prawidłowo, możesz wykonać krótki test. Wystarczy, że przyłożysz kartę papieru do kratki wentylacyjnej i sprawdzisz, czy po zamknięciu okien jest dobry ciąg powietrza. Jeśli w momencie, gdy okna są otwarte, kartka przylega do kratki, a po ich zamknięciu opada, oznacza to, że wentylacja działa nieefektywnie. Co zrobić w takim wypadku? Warto na wstępie zweryfikować stan kratek wentylacyjnych i sprawdzić, czy nie są one brudne. Jeśli tak, należy je dokładnie wyczyścić. Należy też zweryfikować, czy drzwi do kuchni i łazienki są odpowiednio odcięte u dołu (na ok. 3 cm). Jeśli nie, to właśnie to może być przyczyną słabej wymiany powietrza. Można też dokładniej sprawdzić przewody wentylacyjne, zwracając się do kominiarza i zarządcy nieruchomości. 

 

Jak poprawić wentylację w domu?

Wiele osób zastanawia się, jak poprawić nawiew powietrza do domu. Trzeba na pewno zweryfikować, czy wielkość otworów umożliwiających przepływ powietrza jest wystarczająca. Mowa zarówno o otworach w kratkach wywiewnych, jak również tych, które umożliwiają cyrkulację pomiędzy pomieszczeniami. W łazienkach i kuchniach znajdują się kratki wentylacyjne, których nie ma w zwykłych pokojach. W związku z tym pomiędzy tymi pomieszczeniami powietrze powinno przepływać swobodnie, aby wymiana następowała bez problemu. W drzwiach od łazienki muszą znajdować się kratki lub otwory. Często dzieje się tak, że są one zabrudzone, a to również utrudnia przepływ powietrza. Tym sposobem doszliśmy do kolejnej kwestii, która ma ogromny wpływ na efektywność wentylacji w domu, a mowa o jej konserwacji. Dbałość o czystość kratek wentylacyjnych jest kluczowa. Osadzający się na tych elementach kurz wpływa negatywnie na drożność całej instalacji. Należy też pamiętać o regularnych przeglądach kanałów kominowych i ich czyszczeniu. 

Nawiew powietrza w domu można poprawić poprzez instalację wspomnianych już wcześniej wywietrzników. Kolejnym sposobem jest montaż wentylatorów w kanałach wywiewnych. Zapewniają one swobodną wymianę powietrza niezależnie od pogody. Korzystanie z nich wiąże się z większym zużyciem energii i nierzadko hałasem. Myśląc o poprawie domowej wentylacji, trzeba też wziąć pod uwagę problemy związane ze smogiem, które występują w okresie zimowym. Powietrze z zewnątrz, które trafia do domu dzięki wentylacji grawitacyjnej, można oczyszczać za pomocą specjalnych urządzeń. Mowa o oczyszczaczach powietrza, które w ostatnich latach, z uwagi na stan powietrza w Polsce, zyskują na popularności. Warto też wiedzieć o tym, że powietrze z zewnątrz można też filtrować, stosują specjalne antysmogowe nawiewniki. Wentylator sufitowy to urządzenie, które również może wspomóc wentylację w pomieszczeniach. Z takiego sprzętu najchętniej korzysta się latem.

Podsumowanie

Trzeba przyznać, że kwestie dotyczące domowej wentylacji są bardzo ważne i nie można ich ignorować. Jeśli wymiana powietrza nie będzie płynna, prędzej czy później pojawią się problemy, które mogą okazać się niebezpieczne nawet dla zdrowia. Prawidłowo zaprojektowana i zainstalowana wentylacja w domu czy mieszkaniu musi spełniać pewne kryteria. Przede wszystkim powinna gwarantować dobrą jakość powietrza. Kolejnym wyróżnikiem jest wydajność i dostosowanie do aktualnych potrzeb. Odpowiednio dobrana wentylacja nie tworzy przeciągów i nie powoduje dużych strat ciepła w okresie zimowym. Zapobiega ona rozwojowi pleśni i grzybów, chroni też przed powstawaniem nieprzyjemnego zapachu. Jeśli masz wrażenie, że cyrkulacja powietrza w Twoim domu nie jest najlepsza, a wchodząc do niego, czujesz nieprzyjemny zapach podobny do stęchlizny, poświęć chwilę na to, aby sprawdzić, jak działa Twoja wentylacja. Szukaj rozwiązań, które usprawnią przepływ powietrza, ponieważ zagwarantuje to Tobie i Twojej rodzinie większy komfort.

 

 

Dodaj komentarz

0 KOMENTARZ